« معلم،
هم باید علم بدهد، هم باید روش تفکّر و کار تفکّر را بیاموزد، هم رفتار و
اخلاقآموزى در کار او باشد. اگر تعلیم را یک معناى وسیعى بگیریم، این سه
عرصه را شامل میشود:
یاد دادن دانش؛ محتواى کتابها و محتواى علوم و مانند اینها که باید
بچّههاى ما - مردان و زنان آیندهى کشور ما - اینها را یاد بگیرند. این،
یک کار است.
کار دوّم که از این مهمتر است، یاد دادن تفکّر است. کودک ما فرابگیرد که
فکر کند - فکر صحیح، فکر منطقى - و براى فکر کردن درست راهنمایى بشود؛
سطحىنگرى، سطحىآموزى در مسائل زندگى یک جامعه را زمینگیر میکند، در
بلندمدّت بدبخت میکند؛ باید فکر کردن را در جامعه نهادینه کرد. لذا شما
ببینید که ما مثلاً از شهید مطهّرى که نام مىآوریم، فقط به علم شهید
مطهّرى اهمّیّت نمیدهیم، به تفکّر شهید مطهّرى اهمّیّت میدهیم. اگر کسى
داراى تفکّر بود، این روحیّه موجب میشود که او بتواند مسائل مهمّ علم را هم
کشف کند. اگر جوان ما، عالم ما، دانشمند ما متفکّر بار آمده باشد، از آن
ذخیرهى دانشى که در اختیار او است، دهها و صدها مسئلهى جدید مطرح میکند و
پاسخ میگیرد. پس استفادهى از علم با تفکّر ممکن است.
سوّم، رفتار و اخلاق؛ آموزش رفتارى، آموزش اخلاقى و سبک زندگى،
نوع رفتار. ما ملّتى هستیم با آرمانهاى بلند، با حرفهاى بزرگ، با قلّههاى
ترسیمشدهاى که میخواهیم خودمان را به این قلّهها برسانیم. این احتیاج
دارد به انسانهاى صبور، عاقل، متدیّن، اهل ابتکار، اهل اقدام، دور از
تنبلى، مهربان، عطوف، داراى حلم، داراى شجاعت، با رفتارهاى مؤدبّانه،
پرهیزگار و انسانهایى که درد دیگران، درد آنها محسوب بشود. بافت انسان و
قالب و تراش یک انسان مطلوبِ اسلام چیزى است که با تربیت حاصل میشود. همهى
انسانها هم قابل تربیتند. بعضى ممکن است دیرپذیرتر باشند، بعضى زودپذیرتر؛
بعضى تربیت در آنها ماندگارتر باشد، بعضى کم دوامتر؛ امّا همهى انسانها
در معرض تغییر و تبدیلى هستند که با تربیت حاصل میشود؛ این در درجهى اول
بهعهدهى چند عنصر اصلى است که یکى از عناصر اصلى معلم است. البتّه پدر، مادر، رفیق و مانند اینها هم مؤثّرند، لکن تأثیر معلم یک تأثیر عمیقتر و ماندگارترى است؛ این کارى است که معلم باید بر عهده بگیرد.
پس بنابراین معلم
دانش مىآموزد، تفکّر مىآموزد، اخلاق و رفتار هم مىآموزد؛ آموختن رفتار و
اخلاق از قبیل آموختن دانش نیست که فقط انسان از روى کتاب بخواند؛ درس
اخلاق را با کتاب نمیشود منتقل کرد، بیش از کتاب و بیش از زبان، رفتار
مؤثّر است؛ یعنى شما در داخل اتاق درس و میان دانشآموزان، با رفتار خودتان
به آنها درس میدهید. البتّه با زبان هم باید گفت، باید نصیحت کرد، امّا
رفتار تأثیر عمیقترى دارد، تأثیر همهگیرترى دارد. صادقانه بودن سخن را
رفتار انسان روشن میکند؛ این عرض ما به معلمین [است]. این بچّهها امانتند در دست جامعهى معلم؛ بایستى به معنا توجّه کرد. اگر انشاءالله معلمین
ما در این صدد برآیند که کودکان را، نوجوانان را با این شیوه - یعنى با
نگاه کردن به این سه عنصر - بالا بیاورند و پیش ببرند، تصوّر بنده این است
که در آیندهى جامعه، تأثیرات زیادى خواهد داشت. »
حضرت امام خامنه ای (حفظه الله تعالی):۱۳۷۰/۱۱/۳۰
« شما جوانان عزیز که در آغاز زندگی و تلاش خود هستید، باید سعی کنید تا
زمینه را برای آن چنان دورانی آماده کنید، دورانی که در آن، ظلم و ستم به
هیچ شکلی وجود ندارد، دورانی که در آن، اندیشه و عقول بشر، از همیشه فعالتر
و خلاقتر و آفریننده تر است، دورانی که ملتها با یکدیگر نمی جنگند، دستهای
جنگ افروز عالم همانهایی که جنگهای منطقه ای و جهانی را در گذشته به راه
انداختند و می اندازند دیگر نمی توانند جنگی به راه بیندازند، در مقیاس
عالم، صلح و امنیت کامل هست، باید برای آن دوران تلاش کرد. قبل از دوران
مهدی موعود، آسایش و راحت طلبی و عافیت نیست. در روایات، «والله لتمحصن» و
«والله لتغربلن» است، به شدت امتحان می شوید، فشار داده می شوید. امتحان در
کجا و چه زمانی است؟ آن وقتی که میدان مجاهدتی هست. قبل از ظهور مهدی
موعود، در میدانهای مجاهدت، انسانهای پاک امتحان می شوند. در کوره های
آزمایش وارد می شوند و سربلند بیرون می آیند و جهان به دوران آرمانی و هدفی
مهدی موعود (ارواحنا فداه) روزبه روز نزدیکتر می شود، این، آن امید بزرگ
است، لذا روز نیمه شعبان، روز عید بزرگ است. »
حضرت امام خمینی(سلام الله علیه):
« زنها نباید ملعبه دست جوانهای هرزه بشوند. زنها نباید مقام خودشان را منحط کنند و خدای ناخواسته بَزَک کرده بیرون بیایند و در انظار مردم فاسد قرار بگیرند. زنها باید انسان باشند. زنها باید تقوا داشته باشند. زنها مقام کرامت دارند. »
کتابخانه » صحیفه امام خمینی » جلد ۶ » صفحه ۳۰۰ و ۳۰۱
حضرت امام خمینی (سلام الله علیه):
قرآن کریم انسان ساز است، و زنها نیز انسان ساز.