مرگ بر آمریکا-مرگ بر اسرائیل
جعل و سرقت علمی به وزیران علمی دولت روحانی رسید؟
شوک علمی کشور؛
در میان اسامی دانشمندان ایرانی منتشر شده در فهرست نویسندگان مقالات تعلیق شده، نام تعدادی از مقامات ارشد کشورمان از جمله وزرای علوم و بهداشت به چشم می‌خورد.
به گزارش مشرق، حدود 9 روز از انتشار اتهامات «سرقت ادبی»، «دستکاری در نام نویسندگان»، «دستکاری در فرایند ارزیابی علمی»، «فریب سیستم ارزیابی علمی» و «انتشار و اختصاص غیرقانونی نویسندگی مقاله» علیه جامعه علمی کشورمان در فضای مجازی می‌گذرد. به طوری که از اول نوامبر ۲۰۱۶، ناشر مجلات نیچر، ۵۸ مقاله دانشمندان ایرانی را به خاطر «جعل علمی» و «دستکاری» توسط نویسندگان تعلیق کرد.
این در حالی است که در میان اسامی دانشمندان ایرانی منتشر شده در فهرست نویسندگان مقالات تعلیق شده، نام تعدادی از مقامات ارشد کشورمان از جمله وزرای علوم و بهداشت به چشم می‌خورد. گفتنی است با وجودی که این خبر تاکنون از سوی هیچ نهاد داخلی تأیید یا تکذیب نشده، فضای مجازی را با بالاترین آمار بازدیدها در می‌نوردد. بعد از انتشار شتاب معکوس و سقوط رشد علمی کشور در پایگاه‌های استنادی دنیا، این دومین شوک علمی ثبت‌شده برای کشورمان در مجامع جهانی در سه سال گذشته به شمار می‌رود.
برای انتشار نام کشورمان به عنوان کشوری که در صدر فهرست کشورهای دارنده مقالات جعلی و دستکاری شده علمی قرار دارد، از سوی ناشر مجلات نیچر، فارغ از درست یا غلط بودن اصل خبر، سناریوهای مختلفی می‌توان متصور شد. در این میان مسئولان کشور که نام برخی از آنها در میان دانشمندان نویسنده این مقالات جعلی به چشم می‌خورد به صورت غیررسمی ترجیح داده‌اند به آن به چشم یک خبر دروغ که ارزش واکنش ندارد، نگاه کنند. با این وجود این موضع نمی‌تواند مانع انتشار اخباری با عناوین و مضامینی نظیر «رسوایی بزرگ علمی جهانی برای ایران» و «مقامات ارشد جمهوری اسلامی در لیست منتشر‌کنندگان مقالات جعلی علمی و دستکاری شده جهانی» شود.
بر اساس این گزارش، روز یازدهم آبان‌ماه ۹۵ مصادف با اول نوامبر ۲۰۱۶، ناشر مجلات نیچر، ۵۸ مقاله دانشمندان ایرانی را به خاطر «جعل علمی» و «دستکاری» توسط نویسندگان تعلیق کرد. گزینش این مقالات در ادامه موارد کشف شده مشابه در سال ۲۰۱۵ صورت گرفته است. قسمتی از این ۵۸ مقاله که توسط ۲۸۲ پژوهشگر ایرانی نوشته شده، روز اول آبان‌ماه توسط یک ناشر علمی پیشرو جمع‌آوری شده‌اند. گفته می‌شود، نشانه‌هایی یافت شده که در روند ارزیابی علمی و انتشار آنها، «تبانی» صورت گرفته است.
انفعال دولت در برابر آبروی جامعه علمی ایران
همچنین مؤسسه (BioMed Central (BMC تعداد ۲۸ مقاله را جمع‌آوری کرده و ۴۰ مورد دیگر را نیز تحت بررسی قرار داده است. در همین حال مؤسسه Springer نیز ۳۰ مقاله را تعلیق و ۹ مورد دیگر را نیز مورد بررسی قرار داده است. هر دوی این سازمان‌ها تحت مدیریت Springer Nature هستند که ناشر مجلات Nature است.
این اقدامات در پی یک تحقیق و توسط یک افشاگر انجام شده که به شواهدی دال بر «سرقت ادبی»، «دستکاری در نام نویسندگان» و نیز «دستکاری در فرایند ارزیابی علمی» دست یافته که به هدف «فریب سیستم ارزیابی علمی» و «انتشار و اختصاص غیرقانونی نویسندگی مقاله» صورت گرفته است.
این دو سازمان می‌گویند که آنها در پی این رخدادها به «مبارزه با ارزیابی علمی جعلی» اقدام کرده‌اند و مؤسسه BMC در همین راستا به فرایند پیشنهاد دادن داوران و ارزیابی‌کنندگان مقاله توسط خود نویسندگان به طور مستقیم پایان داده است. حالا این پیشنهادات عموماً از طریق یک نامه ضمیمه ارائه می‌شود که در آن سندیت و اعتبار داور و ارزیابی‌کننده محرز شده باشد.
نکته قابل‌توجه در گزارش این دو مؤسسه، وجود اسامی تعدادی از مسئولان نظام به عنوان نویسندگان مقالات دستکاری شده علمی است. از جمله حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، محمد فرهادی وزیر علوم، رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو، مصطفی قانعی رئیس انیستیتو پاستور، باقر لاریجانی و رضا ملک زاده معاونین وزارت بهداشت و حمید میرزاده رئیس دانشگاه آزاد. این در حالی است که واکنش دولت به این تهدید آبروی علمی کشورمان، تاکنون سکوت مطلق بوده است. این سکوت سناریوی دیگری را که منتقدان دولت ترجیح می‌دهند بر آن متمرکز شوند، تقویت میکند و آن این است که دولت به دنبال کاهش شتاب رشد علمی سه‌ساله کشور از نزدیکان خود خواسته دست به تولید مقاله بزنند تا در آستانه انتخابات حساسیت‌ها در این زمینه را تا حدودی تعدیل کند اما با وجود مشغله‌های اجرایی، به جای مثبت کردن شیب شتاب رشد علمی، پرونده تازه‌ای برای مجامع علمی باز کرده است که نیاز به پاسخگویی دارد.
پای لابی صهیونیسم و عربستان در میان است
از سوی دیگر حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد اولین نفر از ایرانیان حاضر در فهرست مذکور در واکنش به انتشار این خبر در فضای مجازی، بدون رد یا تأیید صریح آن از احتمال حضور لابی صهیونیسم و عربستان سعودی در پشت پرده سرقت‌های علمی اخیر سخن گفت و از وزارت امور خارجه خواست مسئله دو ناشری را که بر موضوع سرقت علمی ایران تمرکز کرده‌اند، ریشه‌یابی کند. وی روز گذشته ضمن حضور در نمایشگاه مطبوعات با بیان اینکه خوشبختانه ایران در حال حاضر جزو کشورهای برتر تولید علم دنیا است، اظهار کرد: از برکت انقلاب اسلامی، ایران بر اساس پایگاه ISI رتبه 16 تولید علم دنیا را دارد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: البته تولید علم با کیفیت مقالات متفاوت است. دو اقدام علمی که باید انجام دهیم، یکی تولید علم و دیگری افزایش کیفیت مقالات است که باید در این زمینه به صورت جدی کار کنیم. وی ادامه داد: اخیراً ناروایی‌هایی که ظن سیاسی دارد بر تولید علمی ایران توسط برخی از ناشران بین‌المللی شکل گرفته است. امیدواریم حرکت این افراد سفارشی نباشد و دلیلش هم این است که ایران 76 هزار عضو هیئت علمی دارد که توانسته‌اند مقام 16 را برای ایران در تولید علم کسب کنند.
میرزاده در ادامه با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورها پدیده سرقت علمی وجود دارد، گفت: در این میان دو تن از ناشران بین‌المللی بر موضوع سرقت علمی در ایران متمرکز شده‌اند که به نظر من این مسئله حرکتی سفارشی از سوی دشمنان ایران است که می‌خواهند شاهد رشد فزاینده تولید علم ایران نباشند. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: دانشگاه آزاد 68 هزار عضو هیئت علمی دارد که از این تعداد 63 نفر طبق گزارش این دو ناشر کارهایی را انجام دادند، اما نمی‌توان به خاطر این تعداد مجموعه 68 هزار هیئت علمی را زیر سؤال برد. وی ادامه داد: این دو ناشر اشتباه کردند و جامعه علمی کشور برای دفاع از هیئت علمی خود باید به این دو ناشر اعتراض کند و این موضوع باید از طرف وزارت امور خارجه ریشه‌یابی شود؛ چراکه احتمال می‌دهیم لابی صهیونیسم و عربستان سعودی در این مسئله دخیل بوده‌اند.
البته در باب اظهارات رئیس دانشگاه آزاد این سؤال پیش می‌آید که چرا بعد از اجرای برجام و فراگیری دیپلماسی لبخند و سیاست سازش با دنیا، ناشران بین‌المللی مقالات علمی، دست به دشمنی در این ابعاد زده‌اند و البته در حالی میرزاده این اقدام ناشر خارجی را در جهت ضربه زدن به جایگاه علمی کشورمان عنوان میکند که در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 شمسی و با وجود دشمنی‌های آشکارتر همین ناشر و همکاران وی در پایگاه‌های استنادی بر پیشتاز بودن کشورمان در شتاب رشد علمی و رتبه بالای ایران در رشد علمی اذعان داشتند. گفتنی است از بین مسئولان یادشده در فهرست تخلفات علمی، محمد فرهادی وزیر علوم در آستانه استیضاح قرار دارد و باید دید رایزنی‌های دو و چند جانبه وی با رئیس کمیسیون آموزش و سایر نمایندگان مجلس تنور استیضاح را داغ یا سرد میکند. همچنین یکی از محورهای یازده گانه استیضاح فرهادی از سوی نمایندگان مجلس، کاهش شتاب رشد علمی کشور عنوان شده است.
منبع:روزنامه جوان
این در حالی است که در میان اسامی دانشمندان ایرانی منتشر شده در فهرست نویسندگان مقالات تعلیق شده، نام تعدادی از مقامات ارشد کشورمان از جمله وزرای علوم و بهداشت به چشم می‌خورد. گفتنی است با وجودی که این خبر تاکنون از سوی هیچ نهاد داخلی تأیید یا تکذیب نشده، فضای مجازی را با بالاترین آمار بازدیدها در می‌نوردد. بعد از انتشار شتاب معکوس و سقوط رشد علمی کشور در پایگاه‌های استنادی دنیا، این دومین شوک علمی ثبت‌شده برای کشورمان در مجامع جهانی در سه سال گذشته به شمار می‌رود.
برای انتشار نام کشورمان به عنوان کشوری که در صدر فهرست کشورهای دارنده مقالات جعلی و دستکاری شده علمی قرار دارد، از سوی ناشر مجلات نیچر، فارغ از درست یا غلط بودن اصل خبر، سناریوهای مختلفی می‌توان متصور شد. در این میان مسئولان کشور که نام برخی از آنها در میان دانشمندان نویسنده این مقالات جعلی به چشم می‌خورد به صورت غیررسمی ترجیح داده‌اند به آن به چشم یک خبر دروغ که ارزش واکنش ندارد، نگاه کنند. با این وجود این موضع نمی‌تواند مانع انتشار اخباری با عناوین و مضامینی نظیر «رسوایی بزرگ علمی جهانی برای ایران» و «مقامات ارشد جمهوری اسلامی در لیست منتشر‌کنندگان مقالات جعلی علمی و دستکاری شده جهانی» شود.
بر اساس این گزارش، روز یازدهم آبان‌ماه ۹۵ مصادف با اول نوامبر ۲۰۱۶، ناشر مجلات نیچر، ۵۸ مقاله دانشمندان ایرانی را به خاطر «جعل علمی» و «دستکاری» توسط نویسندگان تعلیق کرد. گزینش این مقالات در ادامه موارد کشف شده مشابه در سال ۲۰۱۵ صورت گرفته است. قسمتی از این ۵۸ مقاله که توسط ۲۸۲ پژوهشگر ایرانی نوشته شده، روز اول آبان‌ماه توسط یک ناشر علمی پیشرو جمع‌آوری شده‌اند. گفته می‌شود، نشانه‌هایی یافت شده که در روند ارزیابی علمی و انتشار آنها، «تبانی» صورت گرفته است.
انفعال دولت در برابر آبروی جامعه علمی ایران
همچنین مؤسسه (BioMed Central (BMC تعداد ۲۸ مقاله را جمع‌آوری کرده و ۴۰ مورد دیگر را نیز تحت بررسی قرار داده است. در همین حال مؤسسه Springer نیز ۳۰ مقاله را تعلیق و ۹ مورد دیگر را نیز مورد بررسی قرار داده است. هر دوی این سازمان‌ها تحت مدیریت Springer Nature هستند که ناشر مجلات Nature است.
این اقدامات در پی یک تحقیق و توسط یک افشاگر انجام شده که به شواهدی دال بر «سرقت ادبی»، «دستکاری در نام نویسندگان» و نیز «دستکاری در فرایند ارزیابی علمی» دست یافته که به هدف «فریب سیستم ارزیابی علمی» و «انتشار و اختصاص غیرقانونی نویسندگی مقاله» صورت گرفته است.
این دو سازمان می‌گویند که آنها در پی این رخدادها به «مبارزه با ارزیابی علمی جعلی» اقدام کرده‌اند و مؤسسه BMC در همین راستا به فرایند پیشنهاد دادن داوران و ارزیابی‌کنندگان مقاله توسط خود نویسندگان به طور مستقیم پایان داده است. حالا این پیشنهادات عموماً از طریق یک نامه ضمیمه ارائه می‌شود که در آن سندیت و اعتبار داور و ارزیابی‌کننده محرز شده باشد.
نکته قابل‌توجه در گزارش این دو مؤسسه، وجود اسامی تعدادی از مسئولان نظام به عنوان نویسندگان مقالات دستکاری شده علمی است. از جمله حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، محمد فرهادی وزیر علوم، رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو، مصطفی قانعی رئیس انیستیتو پاستور، باقر لاریجانی و رضا ملک زاده معاونین وزارت بهداشت و حمید میرزاده رئیس دانشگاه آزاد. این در حالی است که واکنش دولت به این تهدید آبروی علمی کشورمان، تاکنون سکوت مطلق بوده است. این سکوت سناریوی دیگری را که منتقدان دولت ترجیح می‌دهند بر آن متمرکز شوند، تقویت میکند و آن این است که دولت به دنبال کاهش شتاب رشد علمی سه‌ساله کشور از نزدیکان خود خواسته دست به تولید مقاله بزنند تا در آستانه انتخابات حساسیت‌ها در این زمینه را تا حدودی تعدیل کند اما با وجود مشغله‌های اجرایی، به جای مثبت کردن شیب شتاب رشد علمی، پرونده تازه‌ای برای مجامع علمی باز کرده است که نیاز به پاسخگویی دارد.
پای لابی صهیونیسم و عربستان در میان است
از سوی دیگر حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد اولین نفر از ایرانیان حاضر در فهرست مذکور در واکنش به انتشار این خبر در فضای مجازی، بدون رد یا تأیید صریح آن از احتمال حضور لابی صهیونیسم و عربستان سعودی در پشت پرده سرقت‌های علمی اخیر سخن گفت و از وزارت امور خارجه خواست مسئله دو ناشری را که بر موضوع سرقت علمی ایران تمرکز کرده‌اند، ریشه‌یابی کند. وی روز گذشته ضمن حضور در نمایشگاه مطبوعات با بیان اینکه خوشبختانه ایران در حال حاضر جزو کشورهای برتر تولید علم دنیا است، اظهار کرد: از برکت انقلاب اسلامی، ایران بر اساس پایگاه ISI رتبه 16 تولید علم دنیا را دارد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: البته تولید علم با کیفیت مقالات متفاوت است. دو اقدام علمی که باید انجام دهیم، یکی تولید علم و دیگری افزایش کیفیت مقالات است که باید در این زمینه به صورت جدی کار کنیم. وی ادامه داد: اخیراً ناروایی‌هایی که ظن سیاسی دارد بر تولید علمی ایران توسط برخی از ناشران بین‌المللی شکل گرفته است. امیدواریم حرکت این افراد سفارشی نباشد و دلیلش هم این است که ایران 76 هزار عضو هیئت علمی دارد که توانسته‌اند مقام 16 را برای ایران در تولید علم کسب کنند.
میرزاده در ادامه با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورها پدیده سرقت علمی وجود دارد، گفت: در این میان دو تن از ناشران بین‌المللی بر موضوع سرقت علمی در ایران متمرکز شده‌اند که به نظر من این مسئله حرکتی سفارشی از سوی دشمنان ایران است که می‌خواهند شاهد رشد فزاینده تولید علم ایران نباشند. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: دانشگاه آزاد 68 هزار عضو هیئت علمی دارد که از این تعداد 63 نفر طبق گزارش این دو ناشر کارهایی را انجام دادند، اما نمی‌توان به خاطر این تعداد مجموعه 68 هزار هیئت علمی را زیر سؤال برد. وی ادامه داد: این دو ناشر اشتباه کردند و جامعه علمی کشور برای دفاع از هیئت علمی خود باید به این دو ناشر اعتراض کند و این موضوع باید از طرف وزارت امور خارجه ریشه‌یابی شود؛ چراکه احتمال می‌دهیم لابی صهیونیسم و عربستان سعودی در این مسئله دخیل بوده‌اند.
البته در باب اظهارات رئیس دانشگاه آزاد این سؤال پیش می‌آید که چرا بعد از اجرای برجام و فراگیری دیپلماسی لبخند و سیاست سازش با دنیا، ناشران بین‌المللی مقالات علمی، دست به دشمنی در این ابعاد زده‌اند و البته در حالی میرزاده این اقدام ناشر خارجی را در جهت ضربه زدن به جایگاه علمی کشورمان عنوان میکند که در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 شمسی و با وجود دشمنی‌های آشکارتر همین ناشر و همکاران وی در پایگاه‌های استنادی بر پیشتاز بودن کشورمان در شتاب رشد علمی و رتبه بالای ایران در رشد علمی اذعان داشتند. گفتنی است از بین مسئولان یادشده در فهرست تخلفات علمی، محمد فرهادی وزیر علوم در آستانه استیضاح قرار دارد و باید دید رایزنی‌های دو و چند جانبه وی با رئیس کمیسیون آموزش و سایر نمایندگان مجلس تنور استیضاح را داغ یا سرد میکند. همچنین یکی از محورهای یازده گانه استیضاح فرهادی از سوی نمایندگان مجلس، کاهش شتاب رشد علمی کشور عنوان شده است.
منبع:روزنامه جوان
۹۵/۰۸/۲۰